แม่และเด็ก

ปัญหาคาใจพ่อแม่ที่ไม่มีคำตอบถูกผิดตายตัว แต่มีหลักให้พ่อแม่นำไปปรับใช้ได้ค่ะ

ลูกซน ทำไงดี? หนึ่งในคำถามยอดฮิตของคุณแม่ที่มีลูกวัย 2-5 ปี ที่เหน็ดเหนื่อยกับการรับมือลูกวัยซน ไม่รู้ว่าจะทำอย่างไรดีให้ลูกอยู่นิ่งๆ

ในช่วงที่เราทุกคนต้องเผชิญหน้ากับเชื้อไวรัสตัวร้าย อย่างเจ้าโควิด-19 คุณพ่อคุณแม่ต่างกังวลว่าจะดูแลลูกน้อยอย่างไรให้ปลอดภัยจากไวรัส ทั้งหน้ากากอนามัย เฟซชิลด์ เบบี้ไวพ์ เจลแอลกอฮอล์ สเปรย์แอลกอฮอล์ แม่เตรียมไว้หมดครบทุกไอเท็ม แต่ลูกน้อยสุดที่รักกลับไม่ยอมให้ความร่วมมือ

เด็กเล็กดื้อ เอาแต่ใจ ความจริงเป็นพัฒนาการตามวัยอย่างหนึ่งของเด็กที่ยึดตัวเองเป็นใหญ่ เนื่องจากสมองส่วนอารมณ์พัฒนามากกว่าสมองส่วนเหตุผล

ต้องเข้าใจก่อนว่าเราทุกคนเกิดอารมณ์ก้าวร้าวได้ ไม่ใช่เรื่องผิด หรือห้ามแสดงออก เพียงแต่ต้องอยู่ในขอบเขตไม่ทำร้ายตัวเองและไม่ทำร้ายคนอื่น

หลายบ้านลูก "ไม่รู้" มารยาท เมื่อไม่รู้ก็ไม่ทำ ตัวอย่างที่พบบ่อย เช่น รับของจากผู้ใหญ่ไม่ขอบคุณ ถ้าอยากปรับพฤติกรรมลูกจะทำอย่างไร ปัญหานี้แก้ไขได้มีหลักง่ายๆ

อีกเดือนเศษใกล้เปิดเทอมใหม่ คุณแม่ๆ ที่มีลูกวัยอนุบาล ควรเตรียมความพร้อมลูกใหม่ นอกจากเรื่องสุขนิสัยง่ายๆ อย่างแปรงฟัน แต่งตัว อาบน้ำเองได้แล้ว การรู้จักดูแลสุขอนามัยส่วนตัวหลังโควิดก็เป็น New Normal ที่ต้องฝึกลูกด้วยค่ะ 

หน้าฝนยุงลายแพร่พันธุ์ได้ดี จึงเป็นช่วงเวลาที่ทุกบ้านต้องระวังไข้เลือดออกให้ดี โดยเฉพาะเด็กเล็กๆ แม้จะไม่ใช่โรคติดต่อรุนแรงเหมือนโควิด-19  แต่ก็เป็นอันตรายถึงชีวิตได้ บ้านไหนลูกมีอาการต่อไปนี้ ให้พ่อแม่สงสัยไว้ก่อนว่าเป็นไข้เลือดออก รีบนำตัวไปพบแพทย์โดยด่วนค่ะ

พาสรวบรวมความลับของนิทานก่อนนอนที่คุณแม่ๆ อาจไม่เคยรู้ 9 ข้อ จบในโพสต์เดียว 

ปัญหา “พี่อิจฉาน้อง” ของแม่ๆ ที่กำลังจะมีลูกอีกคน เป็นเรื่องใหญ่ที่ต้องรีบแก้ไข ไม่อย่างนั้นอาจทำให้พี่พัฒนาการถดถอยและส่งผลเสียต่อพัฒนาการทางอารมณ์ได้ การเตรียมพร้อมลูกคนพี่สามารถทำได้

ตั้งแต่ฝุ่น PM 2.5 จนถึงโควิด 19 “หน้ากากอนามัย” กลายเป็นสิ่งจำเป็นในการดำเนินชีวิต หลายคนเกิดอาการวิตกจริต ตื่นตระหนก รีบไปซื้อหากักตุน จนทำให้เกิดภาวะขาดตลาดทั้งหน้ากากอนามัย และเจลล้างมือ

นอกจากคำพื้นฐานอย่าง “สวัสดี ขอบคุณ ขอโทษ” แล้ว การสอนลูกกล่าวคำว่า “ไม่เป็นไร” รู้จักให้อภัย ยกโทษให้ผู้อื่น ไม่ผูกใจเจ็บ เป็นพื้นฐานความเมตตาที่พ่อแม่สามารถปลูกฝังให้ลูกได้ง่ายๆ

เมื่อแม่กำลังจะมีลูกคนใหม่ในท้อง ปัญหา “พี่อิจฉาน้อง” จะเป็นเรื่องใหญ่และส่งผลเสียต่อพัฒนาการของลูกได้ หากไม่เตรียมความพร้อมพี่ก่อนมีน้องด้วยเทคนิคง่าย ๆ

“แม่กำลังจะมีน้องนะลูก” “หนูจะได้เป็นพี่แล้ว” เป็นข่าวดีที่ลูกคนพี่อาจไม่แฮปปี้ก็ได้ เพราะรู้สึกเหมือนถูกน้องมาแย่งความรัก เรื่องนี้สำคัญมาก เราเลยนำวิธีแก้ปัญหาพี่อิจฉาน้องมาแบ่งปันกันค่ะ กับ 7 วิธีเปลี่ยนพี่มือใหม่ขี้อิจฉา เป็นเป็นพี่ใหญ่ที่น่ารัก

การเปลี่ยนมา “เล่นกับลูก” แทนยื่นมือถือหรือแท็บเล็ตให้ พ่อแม่ส่วนใหญ่อาจไม่รู้ว่ามีประโยชน์มหาศาลแค่ไหน จริงอยู่มือถือทำให้ลูกนิ่งได้นานๆ ไม่กวนพ่อแม่ แต่ถ้าทิ้งลูกให้อยู่กับหน้าจอบ่อยๆ สมองของลูกจะคุ้นชินกับภาพที่เปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา

พ่อแม่จำนวนไม่น้อยสงสัยว่าการอ่านนิทานให้ลูกแรกเกิดฟังจะมีประโยชน์ไหม เด็กเพิ่งคลอดจะเข้าใจหรือเปล่า หรือเอาเข้าจริงไว้รออ่านตอนโตก็ได้?!!!

ฟันผุเป็นปัญหาใหญ่พบมากในเด็กวัย 1-3 ปี ฟันผุไม่ใช่แค่ทำให้ลูกฟันไม่สวย และขาดความมั่นใจ แต่ยังส่งผลเสียทำให้พัฒนาการล่าช้าได้ด้วย

อ่านนิทานให้ลูกฟังเป็นเรื่องดีแน่ๆ แต่จะยิ่งส่งเสริมพัฒนาการและสมอง ถ้าเราเลือกหนังสือให้เหมาะกับลูกแต่ละวัย สรุปแนวทางสั้นๆ อ่านจบภายใน 3 นาทีมาให้ค่ะ

การสอนลูกให้รู้จักรับผิดชอบก่อนค่อยเล่น เป็นเรื่องไม่ง่าย เริ่มฝึกได้เลยตั้งแต่ 1 ขวบขึ้นไป สอนให้เขารู้จัก “ควบคุมตัวเอง” (เป็นพื้นฐาน EF ที่สำคัญมาก)

สถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 ที่ชาวกรุงเทพฯ กำลังเผชิญตอนนี้ ส่งผลเสียต่อระบบหายใจมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในเด็กเล็ก 

โดยปกติผู้ใหญ่ไม่ให้เด็กเล็กวัย 1-6 ปี ขึ้นลิฟต์เองคนเดียวอยู่แล้ว แต่บางครั้งอาจเกิดเหตุไม่คาดฝันขึ้น เช่น ไปห้างแล้วเด็กวิ่งเล่นเข้าไปในลิฟต์คนเดียว หรือออกจากลิฟต์ไม่ทัน หรือพลัดหลงกับพ่อแม่ในลิฟต์ พ่อแม่จึงจำเป็นต้องเตรียมความพร้อมให้ลูกเช่นกัน ดังนี้

เกมมีทั้งข้อดีและข้อเสีย แต่ในเด็กเล็ก ผลวิจัยส่วนใหญ่ระบุตรงกันว่า มีผลเสียมากกว่าผลดี หากให้เด็กเล็กเล่นเกมจากคอมพิวเตอร์ แทบเล็ต หรือมือถือติดต่อกันนานๆ จะส่งผลเสียต่อพัฒนาการและสมาธิในการเรียนรู้อย่างมาก ส่วนในเด็กโต หากลูกติดเกมงอมแงมจนไม่สนใจสิ่งรอบข้าง การแก้ไขแม้จะยากขึ้น แต่ก็สามารถช่วยเหลือลูกได้ ดังนี้

เมื่อลูกน้อยเริ่มไปโรงเรียน บ่อยครั้งพ่อแม่อาจต้องแปลกใจที่พบว่า ลูกมีพฤติกรรมไม่น่ารักกลับบ้านมาด้วย เช่น พูดคำหยาบ มีกิริยาก้าวร้าวทั้งที่ไม่เคยเป็น ซึ่งอาจเป็นเพราะลูกจำพฤติกรรมเหล่านั้นมาจากเพื่อนที่โรงเรียน สิ่งที่พ่อแม่ควรทำ คือ

พ่อแม่ไม่ต้องห้ามลูกไม่ให้โกรธ แต่ควรสอนให้ลูกรู้ว่า “ตัวเองกำลังโกรธ” รู้จักระบายความโกรธได้อย่างเหมาะสม คือสอนให้จัดการอารมณ์โมโหเป็น ข้อควรรทำก็คือ

เริ่มฝึกเมื่อลูกหยิบจับเล่นของเล่นได้ ช้าเร็วไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับความพร้อมของเด็กแต่ละคน เรื่องที่ฝึกก็เริ่มจากเรื่องง่ายๆ ก่อน อย่างการดูแลเสื้อผ้าตัวเอง เช่น กางเกงใน ถุงเท้า ผ้าเช็ดหน้า เสื้อ กางเกง เราไม่ได้คาดหวังว่าลูกต้องทำได้แบบผู้ใหญ่ แค่ต้องการให้ลูกคุ้นเคยและปลูกฝังนิสัยความรับผิดชอบ สำคัญที่สุดต้องทำให้เป็นเรื่องสนุกด้วย จากนั้นเริ่มทำ ดังนี้

เวลาลูกมีพฤติกรรมก้าวร้าวไม่น่ารัก เช่น ร้องจะเอาของเล่น โวยวายไม่ทำตาม ก่อกวน ฯลฯ และอีกสารพัดพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ วิธีหนึ่งในการจัดการของพ่อแม่ คือ

หนังสือของเด็กเล็ก ทำมาเพื่อให้พ่อแม่อ่านให้ฟัง ลูกวัยนี้จะชอบหนังสือภาพเป็นพิเศษ หนังสือจะเป็นเหมือนของเล่นของเขา เป็นของเล่นที่เปิดได้ ข้างในมีภาพน่าดูด้วย หนังสือภาพที่เหมาะกับลูกเล็ก คือ

เหตุการณ์ไม่คาดฝันแบบนี้ เป็นสิ่งจำเป็นที่พ่อแม่ควรสอนลูก หากเกิดขึ้นให้พ่อแม่ตั้งสติแล้วแยกย้ายตามหาลูก รีบแจ้งประชาสัมพันธ์ของสถานที่นั้น หรือแจ้งตำรวจทันที โทร. 1599 แต่ทางที่ดีกว่านั้น คือเตรียมตัวและป้องกันก่อนจะเกิดเหตุขึ้นจริง สอนลูกให้ดูแลตัวเอง ดังนี้

หัดลูกแต่งตัวเองทำได้ไม่ยาก วิธีสวมเสื้อ 4 ขั้นตอน 1. ร่นชายเสื้อมาถึงคอเสื้อก่อน แล้วจับคอเสื้อไว้ 2. สอดหัวเข้าไป 3. แม่ช่วยจับแขนเสื้อไว้ ให้ลูกสอดแขนเข้าไปทีละข้าง 4. ดึงเสื้อร่นลงมา

ฝึกลูกนั่งกระโถนแบบคุณแม่มืออาชีพ 1. บอกลูกว่า “ถ้ารู้สึกมีอะไรตุงๆ ที่ก้นให้บอกแม่ทันทีนะจ๊ะ” 2. พาไปนั่งเล่นบนกระโถนให้คุ้น หรือนั่งฟังนิทานไปด้วย 3. สังเกตว่าลูกมักจะอึเมื่อไหร่ 4. เมื่อถึงเวลาก็พาไปนั่งเล่นบนกระโถน 5. ช่วยลูกถอดกางเกง 6. ทำเช่นนี้ทุกวันจนเป็นกิจวัตร 7. ชมลูกที่นั่งบนกระโถนเป็น จะช่วยให้ลูกมีกำลังใจ อยากทำอีกเรื่อยๆ